Τα τελευταία χρόνια η κατάσταση στις πόλεις επιδεινώθηκε ακόμη περισσότερο µε την υπέρμετρη κατάληψη των ελεύθερων χώρων από τις επιχειρήσεις εστίασης και αναψυχής. Τα τραπεζοκαθίσµατα, τα στέγαστρα και οι ποικίλες άλλες µόνιµες ή ηµιµόνιµες εγκαταστάσεις καταστηµάτων αναψυχής (µπαρ, καφετέριες, εστιατόρια) καταλαµβάνουν τους πεζόδροµους, τις πλατείες, τα πάρκα και τις ακτές, µειώνοντας και περιορίζοντας τη διέλευση των πολιτών, κατά παράβαση της νομοθεσίας.
- Ποιοι χώροι είναι δημόσιοι κοινόχρηστοι εντός πόλης;
- Μπορούν να αποχαρακτηριστούν οι κοινόχρηστοι χώροι και να οικοδομηθούν;
- Γιατί στη γειτονιά μου χώρος παιδικής χαράς αποχαρακτηρίστηκε και έγινε οικόπεδο;
- Τι εγκαταστάσεις επιτρέπονται εντός των δημόσιων κοινοχρήστων χώρων;
α) Διαµόρφωση του εδάφους, όπως κλίµακες, τοίχοι, διάδροµοι, κεκλιµένα επίπεδα, µηχανικά µέσα κάλυψης υψοµετρικών διαφορών, καθώς και κατασκευές για την εξυπηρέτηση ατόµων µε αναπηρία ή/ και εµποδιζόµενων ατόµων.
β) Εξωραϊσµός και αισθητική τους αναβάθµιση, εξοπλισµός και ασφάλειά τους και γενικά κατασκευές για την εξυπηρέτηση του προορισµού των χώρων αυτών.
γ) Λυόµενες και προσωρινές κατασκευές (για συγκεκριμένο σκοπό και χρονικό διάστημα σύμφωνα με απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος).
δ) Κατασκευές για τη λειτουργία και την εξυπηρέτηση των μέσων μαζικής μεταφοράς (π.χ. στάση λεωφορείου).
Οι παραπάνω κατασκευές υλοποιούνται από τον οικείο ∆ήµο, από άλλους δηµόσιους ή ιδιωτικούς φορείς ή νοµικά πρόσωπα ή ιδιώτες, ύστερα από απόφαση του ∆ηµοτικού Συµβουλίου και άδεια της Υπηρεσίας ∆όµησης.
2) ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
α) Κατασκευές δικτύων υποδοµής και εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας, µετά των παραρτηµάτων αυτών (υπέργειων και υπόγειων) βάσει µελέτης της αρµόδιας αρχής, για τις οποίες δεν απαιτείται έκδοση άδειας. Οι επιχειρήσεις και οργανισµοί κοινής ωφέλειας υποχρεούνται να κοινοποιούν τα σχέδια στα οποία απεικονίζεται η κατασκευή των έργων στις οικείες Υπηρεσίες ∆όµησης.
β) Εγκατάσταση σταθµών µέτρησης ατµοσφαιρικής ρύπανσης, θορύβου και µετεωρολογικών παραµέτρων µε τον αναγκαίο εξοπλισµό από υπηρεσίες του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, των Περιφερειών και των ∆ήµων µετά από κοινοποίηση της µελέτης στις οικείες Υπηρεσίες ∆όµησης.
γ) Υπέργειοι και υπόγειοι σταθµοί διανοµής ή µέτρησης και ρύθµισης φυσικού αερίου.
δ) Η εγκατάσταση κεντρικών λεβήτων ή µονάδων Συµπαραγωγής Ηλεκτρισµού και Θερµότητας Υψηλής Αποδοτικότητας (ΣΗΘΥΑ) για τηλεθέρµανση.
- Ποιος έχει την ευθύνη για καθαριότητα, συντήρηση και διαχείριση των κοινοχρήστων χώρων της πόλης και των οικισμών;
- Τι απαγορεύεται εντός κοινοχρήστου χώρου;
Απαγορεύεται η κατασκευή κτιρίων, περιφράξεων, στεγάστρων µε µόνιµες κατασκευές, που εξυπηρετούν ιδιωτικές χρήσεις όπως αναψυκτήρια – εστιατόρια. Έτσι είναι αυθαίρετες όλες οι ξύλινες μόνιμες ή ημιμόνιμες κατασκευές οι οποίες δημιουργούν κλειστούν χώρους, είτε με πλαστικά φύλλα (νάιλον), είτε με τζάμι, είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, που ουσιαστικά επεκτείνουν τον κλειστό χώρο των καταστημάτων σε κοινόχρηστους χώρους (π.χ. πεζοδρόμια, παραλίες κλπ.) και που έχουν κατακλύσει τα τελευταία χρόνια τις πλατείες και τους πεζόδροµους.
- Τι γίνεται όταν οι επιχειρηματίες καταλαμβάνουν παράνομα τον κοινόχρηστο χώρο;
- Ποιες είναι οι βασικές αρχές διαχείρισης των κοινοχρήστων χώρων;
2. Στους πεζόδροµους θα πρέπει να εξασφαλίζεται η ασφαλής διέλευση των πεζών και οχημάτων εκτάκτου ανάγκης. Επίσης θα πρέπει να αφήνεται ελεύθερος χώρος διέλευσης πεζών µπροστά από την ρυµοτοµική γραµµή πλάτος 1,50 µ.
3. Τα κινητά επί των όψεων προστεγάσµατα πρέπει να είναι σύµφωνα µε τα προβλεπόμενα από τις πολεοδομικές διατάξεις.
4. Στους κοινόχρηστους χώρους δεν επιτρέπεται καµία µόνιµη κατασκευή (προστεγάσµατα, στέγαστρα, ανεµοφράκτες κ.λπ.). Όποια κατασκευή, σκίαστρο ή οµπρέλα πρέπει να είναι κινητή και σχετικά εύκολα µετακινούµενη.
5. Δεν επιτρέπεται γενικά η τοποθέτηση οποιασδήποτε συσκευής (ψυγεία, πάγκοι, ντουλάπια κ.λπ.).
6. Δεν επιτρέπεται η τοποθέτηση οποιασδήποτε κατασκευής, έστω και κινητής, που να αλλοιώνει το δάπεδο των πεζοδρόµων και των κοινοχρήστων χώρων.
7. Σε όλο το μήκος της ελεύθερης ζώνης διέλευσης των πεζών θα πρέπει να υπάρχει ελεύθερο ύψος ίσο με 2,20 μ. (απολύτως ελεύθερο από οποιοδήποτε εμπόδιο, μαρκίζες, επιγραφές, σημάνσεις, πινακίδες, τέντες κ.λπ.).
Οι Δήμοι έχουν δικαίωμα να προσθέσουν διατάξεις στον κανονισμό κοινοχρήστων χώρων.
- Τι ισχύει πολεοδομικά για την εγκατάσταση προσωρινών κατασκευών σε κοινόχρηστους χώρους;
-το χρονικό διάστηµα αδειοδότησης ανά είδος και επιφάνεια προσωρινής κατασκευής, καθώς και
-τα στοιχεία που απαραίτητα θα υποβάλλονται μαζί µε την αιτιολογική έκθεση για την αναγκαιότητα της τοποθέτησης, στον αρμόδιο φορέα.
- Πώς πρέπει να διαμορφώνουν οι Δήμοι τους κοινόχρηστους χώρους για την ανεμπόδιστη πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία;
- Κατά τη διαμόρφωση ή ανακατασκευή των κοινόχρηστων χώρων των οικισμών (π.χ. χώροι πλατειών/πεζοδρόμων/πεζοδρομίων/νησίδων, χώρων πρασίνου, στάσεων/αποβαθρών κ.λπ.) εφόσον το επιτρέπει η μορφολογία του εδάφους, επιβάλλεται να εξασφαλίζεται η δυνατότητα πρόσβασης ατόμων με αναπηρία ή/και εμποδιζόμενων ατόμων με ράμπες ή μηχανικά μέσα κάλυψης υψομετρικών διαφορών σε συνδυασμό πάντοτε με κλίμακες, κατάλληλη τοποθέτηση αστικού εξοπλισμού, όπως στεγάστρων, καθιστικών, στύλων φωτισμού, κάδων απορριμμάτων, σήμανσης κ.λπ., καθώς και να διαμορφώνεται ποσοστό 5% των χώρων στάθμευσης ή τουλάχιστον ένας για χρήση αναπηρικών αυτοκινήτων, σύμφωνα με τις ισχύουσες οδηγίες, πρότυπα και κανονισμούς.
- Σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η κατασκευή μιας μεμονωμένης βαθμίδας σε οποιοδήποτε σημείο των κοινοχρήστων χώρων.
- Σε όλες τις κλίμακες που κατασκευάζονται σε υπαίθριους χώρους επιβάλλεται η τοποθέτηση συνεχών πλαϊνών χειρολισθήρων και στις δύο πλευρές αυτών, σε δύο ύψη (0,70μ. και 0,90μ.) μετρούμενα από το πάτημα των βαθμίδων κατακόρυφα από την ακμή της βαθμίδας. Σε περιπτώσεις κλιμάκων πλάτους άνω των 3,60μ. εκτός από τους πλαϊνούς χειρολισθήρες τοποθετούνται και ενδιάμεσοι διπλοί χειρολισθήρες.
- Σε πεζοδρόμια και σε πεζοδρόμους του μη βασικού δικτύου πεζοδρόμων, εφόσον η μορφολογία του εδάφους δεν επιτρέπει τη δυνατότητα δημιουργίας πλήρως προσβάσιμων χώρων κίνησης για άτομα σε αναπηρικό αμαξίδιο, εξασφαλίζεται πάντοτε η προσβασιμότητα για τις λοιπές κατηγορίες χρηστών.